ประเด็นสำคัญ
- สำนักงานคณะกรรมการแข่งขันทางการค้า (กขค.) เผยแพร่รายงานการติดตามการรวมธุรกิจระหว่าง ซี.พี. และ เทสโก้ โลตัส ออกมาเพียงฉบับเดียว ทั้งที่อนุญาตให้รวมธุรกิจมาแล้วเกือบ 3 ปี โดยยังมีบางประเด็นที่ตรวจสอบไม่สมบูรณ์
- กขค. เน้นตรวจสอบการดำเนินการของผู้รวมธุรกิจตามลายลักษณ์อักษร โดยไม่ได้พิจารณาถึงผลลัพธ์ด้านการแข่งขันที่เป็นเหตุผลของการกำหนดเงื่อนไขเหล่านั้น บางเงื่อนไขยังเป็นเรื่องเกินขอบเขตภารกิจหลักขององค์กร หรือเป็นเรื่องทั่วไปที่ไม่เฉพาะสำหรับการรวมธุรกิจนี้
- เงื่อนไขบางข้อของ กขค. ยังยากต่อการตรวจสอบ จึงทำได้เพียงกำหนดให้ผู้รวมธุรกิจรายงานแผนการทำงาน หรือกำชับให้ปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด โดยไม่ล่วงรู้ถึงการปฏิบัติจริงทางธุรกิจ จึงไม่อาจเรียกได้ว่าเป็นการตรวจสอบ
เมื่อมีการอนุญาตการรวมธุรกิจระหว่างเครือเจริญโภคภัณฑ์กับเทสโกโลตัส คณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า (กขค.) ในฐานะหน่วยงานกำกับดูแลได้กำหนดมาตรการเชิงพฤติกรรม 7 เงื่อนไขที่ผู้รวมธุรกิจจะต้องปฏิบัติตาม แม้ว่า กขค. ได้ให้คำมั่นต่อสาธารณชนว่าจะตรวจสอบและติดตามการปฏิบัติตามเงื่อนไขทั้งหมดอย่างเคร่งครัด อย่างไรก็ดี งานวิจัยชิ้นนี้พบว่า หลังจากที่ กขค. ให้อนุญาตรวมธุรกิจมาเกือบ 3 ปี เมื่อปลายปี 2022 สำนักงาน กขค. เพิ่งได้เผยแพร่รายงานการตรวจสอบและติดตามการดำเนินงานตามเงื่อนไขฉบับแรก ซึ่งเป็นรอบการดำเนินธุรกิจในปี 2021 และยังมีบางประเด็นที่ตรวจสอบไม่สมบูรณ์
นอกจากนี้ สำนักงาน กขค. เน้นตรวจสอบการดำเนินการของผู้รวมธุรกิจตามลายลักษณ์อักษร โดยไม่ได้พิจารณาถึงการบรรลุวัตถุประสงค์ที่อยู่เบื้องหลังการกำหนดเงื่อนไขเหล่านั้น ซึ่งผู้รวมธุรกิจอาจใช้ช่องทางอื่นในการลดการแข่งขันหรือหาประโยชน์จากอำนาจเหนือตลาดที่มีเพิ่มขึ้น บางเงื่อนไขยังถูกกำหนดขึ้นโดยไม่ได้คำนึงถึงศักยภาพในการติดตามและบังคับใช้ ทำให้ยากต่อการตรวจสอบว่ามีการปฏิบัติตามที่ กขค. กำหนดหรือไม่ ทั้งนี้ สำนักงาน กขค. ควรเผยแพร่ผลการติดตามและตรวจสอบในเงื่อนไขต่างๆ ตามรอบการส่งข้อมูลของผู้รวมธุรกิจ เพื่อประเมินสภาพตลาดและระดับการแข่งขันในตลาดอย่างต่อเนื่อง และพิจารณาว่าเงื่อนไขที่ กขค. กำหนดขึ้นสามารถรักษาระดับการแข่งขันของธุรกิจและผลลัพธ์ของตลาดได้หรือไม่