รื้อสร้างแพลตฟอร์ม One Family One Soft Power ให้ตอบโจทย์จริง

รื้อสร้างแพลตฟอร์ม One Family One Soft Power ให้ตอบโจทย์จริง

นโยบายซอฟต์พาวเวอร์ถือเป็นหนึ่งในนโยบายเรือธงสำคัญของคณะรัฐมนตรีภายใต้การนำของพรรคเพื่อไทย หวังใช้ ‘อุตสาหกรรมสร้างสรรค์’ สร้างงาน สร้างรายได้ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชนท่ามกลางสถานการณ์เศรษฐกิจอันสิ้นหวัง

ทั้งนี้ การพัฒนาอุตสาหกรรมและบรรลุเป้าหมายดังกล่าวจำเป็นต้องอาศัยแรงงานทักษะสูงจำนวนมาก แต่ประเทศไทยยังขาดแคลนแรงงานกลุ่มดังกล่าว และมีแรงงานเพียง 3 – 12% เท่านั้นที่ได้รับการพัฒนาทักษะทุกปี[1]ดูเพิ่มเติม: ศุภณัฏฐ์ ศศิวุฒิวัฒน์, “นโยบาย Upskill เติมทักษะใหม่ อุดหนุนแค่ค่าเรียนได้ผลหรือไม่,” 101 Public Policy Think Tank, 13 มีนาคม 2023, https://101pub.org/incomprehensive‑upskill‑policies/ … Continue reading นโยบาย ‘หนึ่งครอบครัวหนึ่งซอฟต์พาวเวอร์ (One Family One Soft Power: OFOS)’ จึงถูกเสนอขึ้นมา เป็นแพลตฟอร์ม ‘พัฒนาทักษะ’ อุตสาหกรรมสร้างสรรค์สำหรับประชาชนวงกว้าง

อย่างไรก็ดี แพลตฟอร์มนี้ยังคงมี ‘ช่องโหว่’ แทบจะตลอดกระบวนการ จนอาจไม่สามารถพัฒนาทักษะประชาชนได้อย่างมีประสิทธิผลและประสิทธิภาพเต็มที่

เส้นทางข้างหน้าของนโยบายนี้ยังไม่แน่ชัด ภายหลัง แพทองธาร ชินวัตร ถูกศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้ความเป็นนายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลง ส่งผลให้คณะรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่งทั้งคณะ แต่ไม่ว่าจะได้ ‘ไปต่อ’ หรือไม่ ก็สมควรที่จะหยิบยกช่องโหว่เหล่านั้นมาพูดคุย เพื่อถอดบทเรียนและหาทาง ‘รื้อสร้าง’ แพลตฟอร์มลักษณะนี้ให้ตอบโจทย์สังคมได้ดียิ่งขึ้นต่อไป

101 PUB ชวนทำความรู้จักและสำรวจปัญหาของแพลตฟอร์ม OFOS ไล่ตั้งแต่ก่อนตัดสินใจเรียน ไปจนถึงเรียนจบ พร้อมเสนอข้อเสนอแนะเพื่อปรับปรุงแพลตฟอร์มฝึกทักษะประชาชนในอนาคต

One Family One Soft Power (OFOS): แพลตฟอร์ม ‘อบรมทักษะ’ เพื่อยกระดับรายได้ประชาชน

นโยบายหนึ่งครอบครัวหนึ่งซอฟต์พาวเวอร์ (One Family One Soft Power: OFOS) เป็นนโยบายเรือธงของพรรคเพื่อไทย มุ่ง ‘พัฒนาทักษะแรงงาน’ ให้กลายเป็นแรงงาน ‘ทักษะสูง’ ใน ‘อุตสาหกรรมสร้างสรรค์’ 11 สาขา ได้แก่ ท่องเที่ยว อาหาร ภาพยนตร์ เกม แฟชั่น หนังสือ ศิลปะ ดนตรี ออกแบบ กีฬา และ เฟสติวัล

รัฐบาลได้พัฒนาแพลตฟอร์มให้ประชาชนสามารถเข้ารับการฝึกทักษะจากสถาบันและคณาจารย์ผู้เชี่ยวชาญได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ทั้งในรูปแบบออนไลน์ ฝึกได้ทุกที่ทุกเวลา และรูปแบบออนไซต์ตามรอบและจำนวนเปิดรับที่กำหนด

เป้าหมายปลายทางของนโยบายนี้คือ สร้างแรงงานทักษะสูง 20 ล้านตำแหน่ง โดยหวังให้มีรายได้มากกว่า 200,000 บาท/คน/ปี ภายในวาระการดำรงตำแหน่ง 4 ปีของรัฐบาล[2]ข้อมูลจาก https://ofos.thacca.go.th/aboutus (เข้าถึงเมื่อ 27 กรกฎาคม 2025). อย่างไรก็ดี นโยบายนี้อาจไม่สามารถบรรลุเป้าหมายได้จริง ด้วยแพลตฟอร์มฝึกทักษะที่พัฒนาขึ้นยังคงปรากฏช่องโหว่เกือบตลอดกระบวนการ

OFOS ขาด ‘ระบบให้ข้อมูล-แนะแนว’ เสี่ยงฝึกทักษะไม่ตรงใจ-ไม่ตอบโจทย์อุตสาหกรรม

ปัญหาแรก แพลตฟอร์ม OFOS ขาดระบบให้ข้อมูลและแนะแนวผู้เรียน ส่งผลให้ผู้เรียนอาจตัดสินใจฝึกทักษะที่ไม่ตอบโจทย์เป้าหมายของตนเองและความต้องการของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ โดยเมื่อเข้ามาในแพลตฟอร์ม แพลตฟอร์มจะเพียงสอบถามอุตสาหกรรมที่ผู้เรียนสนใจอย่างกว้างๆ แล้วแสดงหลักสูตรทั้งหมดในอุตสาหกรรมเหล่านั้นมากองรวมกันไว้ให้เลือกอย่างไร้เป้าหมาย ไร้ทิศทาง ไร้ลำดับ จนหลายคนอาจ ‘นั่งงงในดงหลักสูตร’

แพลตฟอร์มไม่ให้ข้อมูลของแต่ละอุตสาหกรรมเลยว่า มีแนวโน้มเติบโตในทิศทางใด? มีโอกาสและความท้าทายอะไร? ต้องการแรงงานตำแหน่งงานอะไรและมากน้อยแค่ไหน? แล้วตำแหน่งหนึ่งๆ ต้องอาศัยทักษะอะไรบ้าง? ข้อมูลเช่นนี้ต้องอาศัยการวิเคราะห์เชิงเทคนิคเกี่ยวกับตลาด ระบบนิเวศอุตสาหกรรม และนโยบายสาธารณะที่เกี่ยวเนื่อง ผู้เรียนหลายคนจึงอาจไม่สามารถศึกษาด้วยตนเองอย่างเหมาะสม[3]ดูเพิ่มเติม: ศุภณัฏฐ์ ศศิวุฒิวัฒน์, “นโยบาย Upskill เติมทักษะใหม่ อุดหนุนแค่ค่าเรียนได้ผลหรือไม่,” 101 Public Policy Think Tank, 13 มีนาคม 2023, https://101pub.org/incomprehensive‑upskill‑policies/ … Continue reading

ขณะเดียวกัน แพลตฟอร์มก็ไม่ได้สอบถามเป้าหมาย และประเมินทักษะก่อนเริ่มเรียนของผู้เรียน เพื่อวิเคราะห์ช่องว่างทางทักษะของแต่ละคน ฉะนั้น แพลตฟอร์มจึงไม่สามารถ (และไม่มีระบบ) ออกแบบแผนการเรียนว่า แต่ละคนควรเลือกเรียนหลักสูตรใดบ้างและในลำดับก่อนหลังอย่างไร จึงจะเติมช่องว่างทักษะ แล้วเอื้อให้พวกเขาบรรลุเป้าหมาย อย่างสอดคล้องกับบริบทของอุตสาหกรรมได้อย่างดีที่สุด

หลายคนจึงอาจต้องเสียเวลาฝึกทักษะแบบ ‘ลองผิดลองถูก’ ส่งผลให้พัฒนาทักษะได้ไม่ต่อเนื่องและไม่มีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะกลุ่มคนที่ ‘ใหม่’ ต่ออุตสาหกรรมสร้างสรรค์ อย่างเยาวชนที่กำลังค้นหาตัวเอง หรือแรงงานในอุตสาหกรรมอื่นที่มุ่งหวังเปลี่ยนสายงาน รัฐบาลเองยังเสียโอกาสในการรวบรวมข้อมูลทักษะของประชาชนอย่างเป็นระบบ เพื่อพัฒนาหลักสูตรต่อไปในอนาคตด้วย

นอกจากนี้ แพลตฟอร์มมักไม่ให้ข้อมูลรายละเอียดของหลักสูตรอย่างเพียงพอ โดยเฉพาะหลักสูตรออนไซต์ในอุตสาหกรรมอาหาร หลายครั้งแทบจะปรากฏเพียงชื่อหลักสูตรกับช่วงเวลาฝึก ไม่แจ้งเลยว่ามีเนื้อหาอะไรบ้าง และไม่ระบุสถานที่เรียนเจาะจง ทำให้ผู้เรียนตัดสินใจเลือกเรียนยากยิ่งขึ้นไปอีก

หลักสูตร OFOS กระจุกอยู่ในไม่กี่อุตสาหกรรม ‘ไม่ครอบคลุม’ ทักษะที่จำเป็นต่อการทำงานจริง

ปัจจุบัน แพลตฟอร์ม OFOS มีหลักสูตรฝึกทักษะอุตสาหกรรมสร้างสรรค์มากถึง 105 หลักสูตร แต่ ‘กระจุกตัว’ อยู่เพียงไม่กี่อุตสาหกรรม หลักสูตรเกือบครึ่งเป็นหลักสูตรอุตสาหกรรมแฟชั่น (28 หลักสูตร) และอาหาร (20 หลักสูตร) ทว่าอุตสาหกรรมออกแบบกับหนังสือกลับไม่มีหลักสูตรเปิดสอนเลย ทั้งนี้ หลักสูตรในโครงการบางส่วนอาจไม่ได้แสดงอยู่ในแพลตฟอร์มกลาง สะท้อนปัญหาอีกประการว่า แพลตฟอร์มยังมิได้บูรณาการหลักสูตรที่เกี่ยวข้องทั้งหมดมาไว้รวมกันอย่างแท้จริง

ในด้านหลักสูตรที่มีอยู่ก็ยัง ‘ไม่ครอบคลุม’ ทักษะที่จำเป็นต่อการทำงานจริง ยกตัวอย่างกรณีอุตสาหกรรมอาหาร หนึ่งในเป้าหมายซอฟต์พาวเวอร์ที่สำคัญของรัฐบาลคือส่งเสริมให้เกิดร้านอาหารไทย 100,000 แห่งทั่วโลกภายในปี 2027[4]ดูเพิ่มเติม: กรมประชาสัมพันธ์, “ทำความรู้จักอุตสาหกรรมด้านอาหาร อีกหนึ่งไฮไลต์ซอฟต์พาวเวอร์ของไทยในงาน THACCA SPLASH,” 19 มิถุนายน 2024, … Continue reading ท่ามกลางสถานการณ์ที่ตลาดอาหารไทยในประเทศผันผวนสูงจากหลายปัจจัยและมาถึงจุดอิ่มตัว[5]Piyamas Phisarnchananan, Pattanachai Saengthong, และ Chanida Ketavan, “Development of an E-Learning Model in SMEs Management Skills for Thai Food Clusters,” AU-GSB E-Journal 11, no. 1 (2018): 22, https://assumptionjournal.au.edu/index.php/AU-GSB/article/view/3298 (accessed 27 July 2025).

เพื่อบรรลุเป้าหมายดังกล่าว OFOS ได้เปิดสอนหลักสูตรพัฒนาทักษะหลากหลาย ตั้งแต่ทักษะภูมิปัญญาอาหารไทย การทำอาหาร สุขาภิบาลและความปลอดภัย การจัดการครัว ไปจนถึงการบริหารตลาดและธุรกิจ

อย่างไรก็ดี จากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญและผู้ประกอบการในอุตสาหกรรม หลักสูตรข้างต้นยังไม่ครอบคลุมทักษะที่จำเป็นต่อการเปิดร้านอาหารในต่างประเทศหลายทักษะ เช่น ทักษะการวิเคราะห์ตลาดต่างประเทศและต่างวัฒนธรรม การจัดการ supply chain ข้ามประเทศ การเงินและการลงทุนในต่างประเทศ กฎระเบียบของต่างประเทศ การจัดการและการสื่อสารข้ามวัฒนธรรม เป็นต้น[6]ดูเพิ่มเติม: Penguin Talk. “ดูคลิปนี้! ถ้าอยากเปิดร้านอาหารที่ต่างประเทศ เตรียมตัวยังไง? ใช้เงินเท่าไหร่? | Penguin Talk EP.28,” YouTube, 19 ธันวาคม 2022, https://youtu.be/SE4WnVRarok … Continue reading

หมายความว่า หากคนที่ไม่มีประสบการณ์มาก่อน ฝันอยากเปิดร้านอาหารไทยในต่างประเทศ ก็คงต้องฝึกทักษะเพิ่มเติมอย่างหนักหรือขอรับคำปรึกษาจากสถาบันเอกชนซึ่งอาจมีค่าใช้จ่ายสูง ทำให้หลายคนอาจไม่มีโอกาสฝึกทักษะเหล่านี้ และไม่อาจเติมฝันให้เป็นจริงได้สำเร็จ

หลักสูตร OFOS มี ‘ปัญหาคุณภาพ’ ทั้งออนไลน์-ออนไซต์

หลักสูตรบนแพลตฟอร์ม OFOS จัดการเรียนการสอนรูปแบบออนไลน์ 44 หลักสูตร (41.9%) และออนไซต์ 61 หลักสูตร (ร้อยละ 58.1%) ทั้งสองรูปแบบล้วนมีปัญหาคุณภาพในการฝึกทักษะในรูปแบบที่ต่างกัน โดยจะขอเล่าผ่านตัวอย่างของอุตสาหกรรมอาหารดังนี้

แม้การฝึกทักษะออนไลน์จะเปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ทุกที่ทุกเวลา แต่มีข้อจำกัดในการฝึกทักษะที่ต้องอาศัยการฝึกปฏิบัติและ/หรือได้รับคำแนะนำต่อผลงาน

ตัวอย่างได้แก่ การฝึกทำอาหาร แม้หลักสูตรออนไลน์อาจแนะนำสูตรอาหารและขั้นตอนการปฏิบัติให้ผู้เรียนได้ แต่ผู้เรียนก็ไม่ได้รับการพัฒนาทักษะประสาทสัมผัสอย่างการรับรสและการดมกลิ่น หรือแม้แต่คำแนะนำขั้นตอนการใช้อุปกรณ์ที่ถูกต้อง อย่างเทคนิคการใช้มีดที่เหมาะกับวัตถุดิบแต่ละชนิด ซึ่งล้วนเป็นทักษะที่จำเป็นต่อการประกอบอาชีพอย่างยิ่ง

ยิ่งไปกว่านั้น ผู้เรียนออนไลน์จะขาดการพัฒนาทักษะ soft skills ซึ่งจำเป็นต่อการทำงานไม่แพ้ hard skills และส่วนใหญ่ต้องฝึกฝนผ่านปฏิสัมพันธ์ในบริบทโลกจริง ในกรณีอุตสาหกรรมอาหารโดยเฉพาะ เช่น ทักษะการสื่อสารและการทำงานร่วมกันภายในครัว

ตัวอย่างในบริบทกว้างออกไปได้แก่ การสื่อสาร การทำงานร่วมกับผู้อื่น การบริหารเวลาและอารมณ์ การตัดสินใจเรื่องซับซ้อน การคิดและวิเคราะห์หาทางแก้ปัญหา ความสามารถในการปรับตัวให้ทันต่อสถานการณ์ ความเป็นผู้นำ ความคิดสร้างสรรค์ การตระหนักรู้ในจริยธรรม และการใฝ่เรียนรู้[7]JobsDB, “ทักษะ Soft Skills คืออะไร? สำคัญอย่างไรต่อการทำงานในยุคปัจจุบัน”, 18 พฤศจิกายน 2025, จาก https://th.jobsdb.com/th/career-advice/article/soft-skills (เข้าถึงเมื่อ 5 กันยายน 2025).

ควรกล่าวด้วยว่า หลักสูตรออนไลน์จำนวนหนึ่งมีเนื้อหาและคุณภาพไม่แตกต่างหรือด้อยกว่าเนื้อหาฟรีของเอกชน – ซึ่งรัฐบาลไม่ต้องลงทุนงบประมาณพัฒนา

หลักสูตรออนไซต์มีศักยภาพในการจัดการปัญหาของการเรียนออนไลน์ข้างต้นในบางเรื่องได้ แต่เผชิญปัญหาใหญ่คือขาด ‘ความต่อเนื่องในการเปิดสอน’ โครงการฝึกทักษะออนไซต์อย่าง ‘1 หมู่บ้าน 1 เชฟอาหารไทย’ หนึ่งในไฮไลต์ของหลักสูตรอุตสาหกรรมอาหาร มีการตั้งเป้าหมายฝึกทักษะผู้เรียน 8 รุ่นเสร็จสิ้นภายในเดือนกันยายน 2025 เพื่อผลิตเชฟอาหารไทยมืออาชีพจำนวน 17,000 ภายในปี 2025 และ 75,086 คนภายในปี 2027 แต่จนวันนี้ กลับเพิ่งเปิดสอนจนจบหลักสูตรแค่รุ่นเดียว มีผู้สำเร็จหลักสูตรเพียง 1,304 คน[8]ข้อมูลจาก https://thacca.go.th/article/2025-01-30-09-24-43/ (เข้าถึงเมื่อ 28 กรกฎาคม 2025).

ปัญหาดังกล่าวยังไม่มีการแจ้งสาเหตุอย่างแน่ชัด แม้จะมีประชาชนจำนวนไม่น้อยรอคอยและมีการสอบถามในช่องทางโซเชียลมีเดียของโครงการ ทว่ากลับไร้การตอบกลับหรือประกาศทางการแต่อย่างใด ทำให้โครงการนี้เงียบหายไปอย่างช้าๆ

หลักสูตรออนไซต์ยังมีข้อจำกัดที่เวลาเรียนซ้อนทับกับเวลาทำงานของแรงงาน บางหลักสูตรต้องเข้าเรียนในวันธรรมดาหลายเดือนจึงสำเร็จหลักสูตร แม้บางหลักสูตรจะมีทางเลือกในการเรียนวันเสาร์-อาทิตย์ แต่จำนวนที่เปิดรับอาจไม่เพียงพอกับความต้องการ[9]Per Scholas, “Online vs In-Person Classes: Weighing the Pros and Cons”, 24 July 2023, https://perscholas.org/news/online-vs-in-person-classes-weighing-the-pros-and-cons/ (accessed 2 September 2025). แถมแรงงานจำนวนมากโดยเฉพาะกลุ่มรายได้ต่ำต้องทำงานจนแทบไม่ได้หยุดเสาร์-อาทิตย์ด้วย

หมายความว่า หากเข้าฝึกทักษะ ผู้เรียนก็ต้องหยุดงานและสูญเสียค่าจ้าง โดยที่แพลตฟอร์ม OFOS ไม่มี ‘กลไกจ่ายเงินชดเชยค่าจ้างที่สูญเสียไป’ แรงงานโดยเฉพาะกลุ่มรายได้ต่ำจึงไม่สามารถเข้าฝึกทักษะได้ เพราะจำเป็นต้องหารายได้ยังชีพ-มีค่าเสียโอกาสในการเข้าฝึกทักษะสูงมาก อย่าลืมว่าแรงงานกลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่ควรเป็นเป้าหมายในการพัฒนาทักษะมากที่สุด เพื่อเสริมขีดความสามารถในการถูกจ้างและหารายได้ ซึ่งเป็นเงื่อนไขสำคัญในการยกระดับคุณภาพชีวิตของพวกเขาอย่างยั่งยืน

นายจ้างต้องการหลักฐานรับรองทักษะ แต่ OFOS ไม่มี ‘ระบบประเมินผล-รับรอง’ ที่น่าเชื่อถือ

แพลตฟอร์ม OFOS ยังขาดระบบประเมินผลและรับรองทักษะที่น่าเชื่อถือ ให้หลักฐานรับรองนั้นสามารถถูกนำไปใช้ประกอบการตัดสินใจเลือกจ้างงานของนายจ้าง เชื่อมต่อการฝึกทักษะไปสู่โอกาสในการได้รับจ้างงานดี-มีรายได้สูงจริง

หลักสูตร 72 หลักสูตร (68.6%) จากทั้งหมด 105 หลักสูตรไม่มีระบบให้ประกาศนียบัตรรับรองการฝึกทักษะ เท่ากับจะไม่มีหลักฐานไปใช้รับรองกับนายจ้างเลย และอาจลดแรงจูงใจในการตัดสินใจเลือกเรียน

อีก 33 หลักสูตร (31.4%) มีประกาศนียบัตร แต่ในจำนวนนี้ 7 หลักสูตรเป็นรูปแบบออนไลน์ ซึ่งไม่มีการประเมินผลใดๆ ประกาศนียบัตรเพียงแสดงว่า ผู้ได้รับได้ ‘ดูวิดีโอจบ’ เท่านั้น ที่เหลือ 26 หลักสูตรเป็นรูปแบบออนไซต์ ซึ่งก็มีการสอบประเมินเพียงบางหลักสูตร

ในกรณีอุตสาหกรรมอาหาร ก็ปรากฏทั้งหลักสูตรที่มีการสอบประเมินผลอย่าง ‘โครงการเชฟอาหารไทยมืออาชีพ’ โดยสอบปฏิบัติเดี่ยวและกลุ่ม มีเวลาสอบ 8 ชั่วโมง หากสอบผ่าน ผู้สำเร็จหลักสูตรก็จะได้รับประกาศนียบัตรจาก THACCA Academy, สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ, กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน, และหลักสูตรสุขาภิบาลอาหารสำหรับผู้ประกอบกิจการหรือผู้สัมผัสอาหาร

แต่หลักสูตรอย่าง ‘โครงการพัฒนาร้านอาหารเชฟชุมชนอาหารถิ่นอาหารไทย’ ก็ไม่มีสอบปฏิบัติ มีเพียงการอบรมเชิงปฏิบัติการ 10 วัน และบริการให้คำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญตัวต่อตัว

นอกจากนี้ ทุกหลักสูตรยังไม่ได้มีการประเมินด้วยการฝึกงานในสถานประกอบการ ผู้เรียนจึงอาจขาดการประยุกต์ใช้ความรู้กับการทำงานจริง ปัจจัยทั้งหมดส่งผลให้การรับรองทักษะผู้เรียนอาจขาดความน่าเชื่อถือในสายตานายจ้าง ซึ่งคงต้องติดตาม-ประเมินระดับความเชื่อถือนี้ต่อไป

ข้อเสนอ: ปรับแพลตฟอร์มตลอดกระบวนการ เสริมทักษะ-โอกาสทำงานสร้างสรรค์ได้ดีกว่าเดิม

แพลตฟอร์ม OFOS ถือเป็นความริเริ่มที่ดีที่จะพัฒนา ‘คน’ ผู้เป็นรากฐานของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ซึ่งอาจมีศักยภาพเป็นเครื่องจักรขับเคลื่อนการเติบโตทางเศรษฐกิจ พร้อมทั้งยกระดับรายได้และคุณภาพชีวิตของประชาชน อย่างไรก็ดี แพลตฟอร์มยังคงปรากฏช่องโหว่หลายมิติ อันอาจส่งผลให้ไม่สามารถฝึกทักษะประชาชนได้อย่างมีประสิทธิผล การลงทุนพัฒนาแพลตฟอร์มอาจกลายเป็นเหมือนการตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ ขณะที่ความฝันในการยกระดับรายได้ของประชาชนก็อาจกลายเป็นเพียงฝันลมๆ แล้งๆ

หากรัฐบาลใหม่จะขับเคลื่อนนโยบายนี้ต่อไป หรือริเริ่มนโยบายพัฒนาทักษะแรงงานใหม่ๆ ก็ควรต้องถอดบทเรียนและหาทางอุดช่องโหว่เหล่านี้ โดยพัฒนาระบบให้ข้อมูลและออกแบบแผนการเรียนให้ตอบโจทย์ผู้เรียนและอุตสาหกรรม เพื่อช่วยให้ผู้เรียนสามารถตัดสินใจและพัฒนาทักษะได้อย่างมีประสิทธิภาพ

รัฐบาลยังควรปรับปรุงแพลตฟอร์ม OFOS หรือแพลตฟอร์มลักษณะเดียวกันเป็นแหล่งรวบรวมหลักสูตรเอกชนคุณภาพสูง ไม่จำเป็นต้องเสียงบประมาณเพื่อพัฒนาหลักสูตรใหม่เองทั้งหมด แต่ปล่อยให้เอกชนผลิตหลักสูตรแข่งขันกัน แล้วค่อยอุดหนุนค่าเล่าเรียนตามที่มีผู้ตัดสินใจเลือกเรียน เพื่อให้มีหลักสูตรที่หลากหลาย ครอบคลุม มีคุณภาพ และตอบโจทย์ความต้องการได้ดียิ่งขึ้น

ยิ่งไปกว่านั้น รัฐบาลควรพัฒนาศูนย์พัฒนาทักษะกระจายทั่วประเทศ เพื่อเพิ่มพื้นที่และโอกาสในการฝึกทักษะออนไซต์ พร้อมทั้งจัดตั้งกลไกจ่ายเงินชดเชยรายได้ระหว่างฝึกทักษะ โดยอาจเชื่อมโยงระบบเงินประกันการว่างงานของประกันสังคม[10]ดูเพิ่มเติม: วรดร เลิศรัตน์, “ตกงานต้องไม่ตกอับ: ยกระดับ ‘เงินประกันการว่างงาน’ สร้างชีวิตมั่นคงในโลกผันผวน”, 101 Public Policy Think Tank, 10 เมษายน 2023, … Continue reading

ท้ายที่สุด แพลตฟอร์มควรมีระบบประเมินผลและรับรองทักษะอย่างมีความหมาย ซึ่งอาจรวมถึง เชื่อมโยงโอกาสฝึกงานระยะสั้นกับนายจ้างในอุตสาหกรรมเป้าหมาย[11]ดูเพิ่มเติม: Neranjana Elapatha, “Apprenticeship has ‘no upper age limit’”, BBC News, 15 February 2025, https://www.bbc.com/news/articles/cn8ywy9zwvgo (accessed 5 September 2025). ตลอดจนพัฒนาระบบรับรองการผ่านประเมินทักษะ-ฝึกงานที่นายจ้างเข้าถึงง่าย สร้างระบบ OFOS Portfolio ที่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลทักษะของผู้เรียนกับช่องทางส่วนตัว เช่น Line, Facebook หรือ LinkedIn เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่นายจ้าง

References
1, 3 ดูเพิ่มเติม: ศุภณัฏฐ์ ศศิวุฒิวัฒน์, “นโยบาย Upskill เติมทักษะใหม่ อุดหนุนแค่ค่าเรียนได้ผลหรือไม่,” 101 Public Policy Think Tank, 13 มีนาคม 2023, https://101pub.org/incomprehensive‑upskill‑policies/ (เข้าถึงเมื่อ 27 กรกฎาคม 2025).
2 ข้อมูลจาก https://ofos.thacca.go.th/aboutus (เข้าถึงเมื่อ 27 กรกฎาคม 2025).
4 ดูเพิ่มเติม: กรมประชาสัมพันธ์, “ทำความรู้จักอุตสาหกรรมด้านอาหาร อีกหนึ่งไฮไลต์ซอฟต์พาวเวอร์ของไทยในงาน THACCA SPLASH,” 19 มิถุนายน 2024, https://www.prd.go.th/th/content/category/detail/id/39/iid/298789 (เข้าถึงเมื่อ 5 กันยายน 2025).
5 Piyamas Phisarnchananan, Pattanachai Saengthong, และ Chanida Ketavan, “Development of an E-Learning Model in SMEs Management Skills for Thai Food Clusters,” AU-GSB E-Journal 11, no. 1 (2018): 22, https://assumptionjournal.au.edu/index.php/AU-GSB/article/view/3298 (accessed 27 July 2025).
6 ดูเพิ่มเติม: Penguin Talk. “ดูคลิปนี้! ถ้าอยากเปิดร้านอาหารที่ต่างประเทศ เตรียมตัวยังไง? ใช้เงินเท่าไหร่? | Penguin Talk EP.28,” YouTube, 19 ธันวาคม 2022, https://youtu.be/SE4WnVRarok (เข้าถึงเมื่อ 28 กรกฎาคม 2025).
7 JobsDB, “ทักษะ Soft Skills คืออะไร? สำคัญอย่างไรต่อการทำงานในยุคปัจจุบัน”, 18 พฤศจิกายน 2025, จาก https://th.jobsdb.com/th/career-advice/article/soft-skills (เข้าถึงเมื่อ 5 กันยายน 2025).
8 ข้อมูลจาก https://thacca.go.th/article/2025-01-30-09-24-43/ (เข้าถึงเมื่อ 28 กรกฎาคม 2025).
9 Per Scholas, “Online vs In-Person Classes: Weighing the Pros and Cons”, 24 July 2023, https://perscholas.org/news/online-vs-in-person-classes-weighing-the-pros-and-cons/ (accessed 2 September 2025).
10 ดูเพิ่มเติม: วรดร เลิศรัตน์, “ตกงานต้องไม่ตกอับ: ยกระดับ ‘เงินประกันการว่างงาน’ สร้างชีวิตมั่นคงในโลกผันผวน”, 101 Public Policy Think Tank, 10 เมษายน 2023, https://101pub.org/unemployment-insurance-reform (เข้าถึงเมื่อ 5 กันยายน 2025).
11 ดูเพิ่มเติม: Neranjana Elapatha, “Apprenticeship has ‘no upper age limit’”, BBC News, 15 February 2025, https://www.bbc.com/news/articles/cn8ywy9zwvgo (accessed 5 September 2025).

อินโฟกราฟฟิก

บทความที่เกี่ยวข้อง

นโยบาย Upskill เติมทักษะใหม่ อุดหนุนแค่ค่าเรียนได้ผลหรือไม่

101 PUB สำรวจสถานการณ์การอัปสกิลของแรงงานไทยว่าตอบโจทย์ตรงจุดหรือไม่ หรือยังมีองค์ประกอบสำคัญอะไรที่ขาดหายไปในการถกเถียงนโยบายอัปสกิล

ตกงานต้องไม่ตกอับ: ยกระดับ ‘เงินประกันการว่างงาน’ สร้างชีวิตมั่นคงในโลกผันผวน

ตกงานต้องไม่ตกอับ: ยกระดับ ‘เงินประกันการว่างงาน’ สร้างชีวิตมั่นคงในโลกผันผวน

101 PUB ชวนสำรวจแนวคิดและความสำคัญของ ‘เงินประกันการว่างงาน’ ในฐานะหลักประกันคุณภาพชีวิต – มิใช่เพียงสำหรับผู้ว่างงาน แต่รวมถึงเราทุกคนในระบบเศรษฐกิจเดียวกัน – ก่อนชวนวิเคราะห์ปัญหาของระบบประกันของไทย พร้อมเสนอแนวทางยกระดับหลักประกันนี้

ส่องงบ Upskill คนไทย ในร่างงานปี 68

ส่องงบ Upskill คนไทยในร่างงบปี 68

101 PUB ชวนส่งงบพัฒนาทักษะจาก ร่าง พ.ร.บ.งบ 68 ว่าน้อยเกินไปหรือไม่ ? มีความซ้ำซ้อน – ไร้ประสิทธิภาพอย่างไร?

101 Public Policy Think Tank
ศูนย์ความรู้นโยบายสาธารณะเพื่อการเปลี่ยนแปลง

ศูนย์วิจัยนโยบายสาธารณะไทยในบริบทโลกใหม่ สร้างสรรค์ความรู้ด้านนโยบายสาธารณะที่มีคุณภาพ เพื่อเพิ่มพลังให้ประชาชนสามารถตัดสินใจอย่างดีที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ ในเรื่องสำคัญที่มีความหมายต่อชีวิตส่วนตัว ครอบครัว และสังคม

Copyright © 2025 101pub.org | All rights reserved.