โควิด-19 พาเด็กไทยเข้าสู่อินเทอร์เน็ตตั้งแต่วัยประถม

ทุง ทุง ทุง ซะอูร์
ตราลาเลโร ตราลาลา
เบอร์บาลอนี ลูลิลอลี่

ไม่ต้องตกใจหากคุณไม่เคยได้ยินและไม่เข้าใจว่าชื่อที่ว่ามานี้คืออะไรกันแน่ เพราะมันคือชื่อของเหล่ามีม Italian Brainrot ตัวละครพิลึกกึกกือที่สร้างโดย AI ซึ่งกลายเป็นที่นิยมอย่างมากในหมู่เด็กไทยตั้งแต่ช่วงต้นปี 2025 มานี้ หากคุณไม่ได้อยู่ในชุมชนผู้ใช้อินเทอร์เน็ตวัยเยาว์ หรือเป็นพ่อแม่ของเด็กวัยประถม คุณอาจไม่ทราบเลยว่ามีมเหล่านี้ได้กลายมาเป็นเสื้อยืด ของเล่น และสินค้านานาชนิดวางขายไปทั่ว

สาเหตุหนึ่งของกระแสสุดพิลึกนี้ อาจเป็นผลมาจากการเพิ่มขึ้นของ ‘ชาวเน็ตฟันน้ำนม’ หรือเด็กอายุ 6-11 ปี ที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ตมากขึ้นอย่างที่ไม่เกิดขึ้นมาก่อน อันเป็นผลโดยตรงจากการควบคุมโรคระบาดโควิด-19 เมื่อห้าปีที่แล้ว ย้อนกลับไปเมื่อปี 2017 เด็กไทยวัยนี้เข้าถึงอินเทอร์เน็ตเพียงครึ่งหนึ่งเท่านั้น การล็อคดาวน์และเรียนออนไลน์ในช่วงปี 2020-2021 หยิบยื่นอุปกรณ์และเปิดประตูสู่โลกอินเทอร์เน็ตให้กับเด็กวัยประถมเพิ่มขึ้นกว่า 1.2 ล้านคน อัตราการใช้งานจึงพุ่งทะยานขึ้นอย่างรวดเร็ว กระทั่งเพิ่มสัดส่วนเป็น 95.9% ในปัจจุบัน^[1]สำนักงานสถิติแห่งชาติ. 2017-2024. คำนวณโดย 101 PUB

ก่อนการระบาดของโควิด-19 จะเห็นว่าเด็กมักเข้าสู่อินเทอร์เน็ตในช่วงวัยรุ่นตอนต้น ซึ่งเป็นช่วงที่มีวุฒิภาวะมากขึ้น เปลี่ยนผ่านสู่การศึกษาระดับชั้นที่สูงขึ้น และอาจได้รับความไว้วางใจจากผู้ปกครองให้มีและใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มากขึ้น จากข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ จะพบว่าเด็กและเยาวชนวัย 12-17 ปี และ 18-24 ปีต่างเข้าถึงอินเทอร์เน็ตในอัตราสูงกว่า 90% มาตั้งแต่ก่อนการระบาด ขณะที่เด็กวัย 6-11 ปียังเข้าถึงน้อยกว่ามาก แต่ตีตึ้นขึ้นมาและมีแนวโน้มจะกลายเป็น ‘ชาวเน็ต’ กลุ่มใหม่อย่างถาวรแม้สถานการณ์จะคลี่คลายลงแล้วหลายปี

ในปัจจุบัน 45.0% ของเด็กวัย 6-11 ปีมีโทรศัพท์สำหรับใช้งานส่วนตัวแล้ว^[2]สำนักงานสถิติแห่งชาติ. 2024. ‘สรุปผลที่สำคัญ การใช้ ICT ของเด็กและเยาวชน พ.ศ.2566’. สำนักงานสถิติแห่งชาติ. เปิดให้พวกเขาเข้าถึงเนื้อหาต่างๆ ในอินเทอร์เน็ตได้จากปลายนิ้วน้อยๆ ผู้เรียนออนไลน์เมื่อครั้งนั้น ได้กลายมาเป็นผู้ใช้ ผู้ชม ผู้ติดตามของเนื้อหาต่างๆ รวมถึงอาจมีส่วนสร้างวัฒนธรรมอินเทอร์เน็ตใหม่ๆ ขึ้นโดยที่ผู้ใหญ่ไม่ทันสังเกต

วิธีที่พวกเขาใช้อินเทอร์เน็ตอาจแตกต่างไปจากคนวัยอื่น กระนั้นมีมแปลกประหลาดก็อาจไม่ได้สร้างข้อเสียหรือเป็นปัญหาในตัวของมันเอง พวกเขาอาจใช้มันเป็นประตูสู่การเรียนรู้สิ่งที่อยู่นอกห้องและตำราเรียน และในขณะเดียวกันก็อาจเป็นหนหางไปสู่การใช้อย่างเสพติด รับข่าวปลอม หรือถูกหลอกลวงได้เช่นกัน การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตที่เพิ่มขึ้นของวัยฟันน้ำนม อาจยิ่งถ่างช่องว่างความเหลื่อมล้ำในการใช้เทคโนโลยีให้กว้างขึ้นยิ่งกว่าที่เคย หากไทยยังขาดการผลักดันนโยบายที่จะช่วยสนับสนุนครัวเรือนซึ่งขาดความพร้อมในการเข้าสู่ยุคสมัยที่เทคโนโลยีก้าวรุดหน้าเร็วขึ้นทุกที^[3]อ่านเพิ่มเติมได้ในบทที่ 3 ของ ถูกสาปให้พ่ายแพ้ในกระแสความเปลี่ยนแปลง: รายงานสถานการณ์เด็กและครอบครัว ประจำปี 2025. https://101pub.org/child-family-situation-report-2025/